Zgodnie z badaniami Unii Europejskiej, Polacy w ostatnim czasie przedostali się do ścisłej czołówki „maratończyków” spędzających najwięcej czasu w pracy. Niestety, większe przepracowanie nie zawsze przekłada się na większą produktywność, a zamiast tego niejednokrotnie jest przyczyną wielu wypadków w miejscu pracy. Zmęczony pracownik po prostu pracuje gorzej, co nie tylko wpływa negatywie na jego wydajność ale też na bezpieczeństwo. Wypadek w pracy jest zdarzeniem, z którym polskie prawo wiąże szczególną uwagę w postaci odmiennej regulacji dochodzenia roszczeń z tego tytułu. Mając na uwadze, iż bardzo często to właśnie pracownik jest stroną słabszą w ewentualnym sporze
z pracodawcą, polski ustawodawca uregulował tą sferę stosunków cywilnoprawnych w głównej mierze w ustawie z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Ustawa ta zawiera m.in. definicję samego zdarzenia pod jakim możemy rozumieć wypadek w miejscu pracy.
Nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
• podczas wykonywania lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych
czynności albo poleceń przełożonych;
• podczas wykonywania lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na
rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
• w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą
pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Ustawa ta na równi z wypadkiem przy pracy traktuje również szereg innych zdarzeń, jak np. wypadek w podróży służbowej, czy też wypadki mające miejsce w czasie obowiązywania ubezpieczenia wypadkowegopodczas świadczenia pracy z innego tytułu, niż sama umowa o pracę. Szczególna ochrona pracownika, który stał się poszkodowanym wypadkiem w miejscu pracy, w postaci odniesienia stałego uszczerbku na zdrowiu, przejawia się przede wszystkim w uprawnieniu do otrzymania jednorazowego odszkodowania wypłacanego przez ZUS. Świadczenie to ma podstawowy charakter rekompensujący odniesiony uszczerbek. Poza nim, ustawa przewiduje również zasiłek chorobowy dla pracowników, którzy w wyniku wypadku stali się niezdolni do pracy oraz świadczenie rehabilitacyjne, które stanowi swoiste przedłużenie zasiłku chorobowego.
Jednakże wymiar świadczeń przyznawanych przez ZUS w związku z wystąpieniem wypadku przy pracy, nie zawsze jest wystarczający dla potrzeb pracownika, którego sytuacja życiowa mogła ulec diametralnej zmianie wskutek uszczerbku odniesionego w związku z wypadkiem. W zależności również od okoliczności danego przypadku, odpowiedzialność za powstałą szkodę może ponosić także pracodawca, wobec którego poszkodowany pracownik może wystąpić ze stosownymi roszczeniami. Tym bardziej, że na podstawie przepisów Kodeksu Pracy pracodawca w szczególności jest zobowiązany do ochrony zdrowia i życia pracowników oraz zapewnienia im bezpiecznych warunków pracy. Dochodzenie roszczeń odszkodowawczych od pracodawcy, wykracza jednak poza zakres ww. ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych opierającej swoje podstawy na przepisach Kodeksu Cywilnego. Wynika to z faktu, że odpowiedzialność pracodawcy za powstały wypadek opiera się na zasadach winy. W takiej sytuacji należy nie tylko wykazać sam fakt wypadku w miejscu pracy, ale również udowodnić związek przyczyno skutkowy pomiędzy winą pracodawcy a wypadkiem w miejscu pracy oraz szkodą poniesioną przez pracownika (np. zaniedbania dotyczące zapewnienia odpowiednich warunków pracy). Wysokość świadczeń przyznawanych przezZUS na podstawie ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych ustalana jest w oparciu o procentowy uszczerbek na zdrowiu poniesiony przez pracownika. Z kolei odszkodowanie dochodzone na gruncie prawa cywilnego dopuszcza ubieganie się o naprawę wszelkich szkód, jakie powstały w związku z wypadkiem. Pozwala także dochodzić zadośćuczynienia, czyli roszczeń związanych z poniesioną krzywdą psychiczną i fizyczną wskutek wypadku. Tym samym, pełne zrekompensowanie wszelkich szkód poniesionych w wypadku w miejscu pracy bardzo często staje się możliwe dopiero w momencie wystąpienia ze swoimi roszczeniami wobec odpowiedzialnego za zdarzenie pracodawcy.
Najbardziej istotne kwestie związane z dochodzeniem takich roszczeń to ustalenie, że doszło do wypadku w miejscu pracy oraz że powstał on w związku z zawinioną odpowiedzialnością pracodawcy. Jest to dość trudne dla osoby, która wcześniej nie miała do czynienia z taką sytuacją i wymaga znajomości odpowiednich procedur. Z tego też względu warto skonsultować się z doświadczoną kancelarią, specjalizująca się w skutecznym dochodzeniu odszkodowań. Już na pierwszej poradzie prawnej klient uzyska informację, jakie kroki należy podjąć w poszczególnych przypadkach oraz dowie się czy istnieje jakiekolwiek ryzyko związane z dochodzeniem danego roszczenia. Nasza kancelaria posiada wieloletnie doświadczenie w sprawach związanych z dochodzeniem roszczeń z tytułu wypadków w miejscu pracy. Pomagamy naszym klientom zarówno w zakresie uzyskiwania świadczeń z ZUS, jak również reprezentujemy poszkodowanych pracowników przed sądem na każdym etapie postępowania. Udzielamy pomocy prawnej osobom, które stały się poszkodowanymi wskutek wypadku w miejscu pracy.
Autorem wpisu jest adwokat Marek Kowalewicz z Białegostoku. Więcej ciekawych informacji o tematyce odszkodowań znajdziecie na stronie internetowej https://adwokat-kowalewicz.pl.